هیستروسکوپی رحم چیست و به چه منظور انجام میشود؟ هیستروسکوپی یک روش پزشکی است که شامل بررسی داخل رحم با استفاده از یک لوله نازک و روشن به نام هیستروسکوپ است. هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم وارد میشود و به پزشک اجازه میدهد تا حفره رحم را مشاهده کند و هر گونه ناهنجاری را تشخیص دهد یا درمان کند. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره هیستروسکوپی بیان کنیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
هیستروسکوپی چیست؟
هیستروسکوپی امروزه یکی از روش های رایج برای تشخیص و اصلاح بیماری های مربوط به زنان است. این جراحی که بسیار کم تهاجم و ایمن است، به برش های گسترده روی بدن و بستری شدن نیازی ندارد. این روش به پزشک این امکان را میدهد تا داخل رحم را از طریق هیستروسکوپ بررسی کند و هرگونه بیماری و مشکل غیر طبیعی را تشخیص دهد یا درمان کند. برای برداشتن پولیپ، فیبروم و چسبندگی میتوان از هیستروسکوپی جراحی استفاده کرد. هیستروسکوپی میتواند بخشی از فرآیند تشخیصی و همچنین فرآیند درمان باشد. به دلیل حساس و مهم بودن هیستروسکوپی حتما برای انجام آن به بهترین متخصص زنان و نازایی در تهران مراجعه کنید.
انواع هیستروسکوپی رحم
هیستروسکوپی در دو روش تشخیصی و درمانی انجام میگیرد که در ادامه هرکدام را شرح میدهیم:
هیستروسکوپی تشخیصی
هیستروسکوپی تشخیصی برای بررسی مشکلات رحم و تشخیص بیماری ها کاربرد دارد. با کمک این روش میتوان عارضه های زیر را تشخیص داد:
- خونریزی غیر طبیعی رحم
- ناباروری و سقط مکرر
- تشخیص سرطان آندومتر
- میوم رحم
- اسکار و چسبندگی رحم
- پولیپ رحم
- بررسی دیواره داخلی رحم
- تشخیص اختلالات مادرزادی
هیستروسکوپی تشخیصی تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی خفیف انجام میشود و برای کاهش خطر در صورت بارداری احتمالی، هیستروسکوپی تشخیصی معمولاً پس از قاعدگی انجام میشود. همچنین ممکن است از هیستروسکوپی برای تأیید نتایج سایر آزمایشها مانند سونوگرافی یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG) استفاده شود. HSG یک آزمایش رنگ با اشعه ایکس است که برای بررسی مسدود بودن لوله های فالوپ استفاده میشود. لوله های فالوپ مسدود شده ممکن است باردار شدن را دشوار کند.
هیستروسکوپی درمانی
به کمک هیستروسکوپی درمانی میتوان بسیاری از عارضه های تشخیص داده شده در رحم را درمان کرد. هیستروسکوپی درمانی معمولا همزمان با هیستروسکوپی تشخیصی انجام میشود، بدین صورت که در کنار هیستروسکوپ، ابزار درمانی نیز از طریق دهان رحم، وارد حفره رحم شده و جراح به درمان عارضه میپردازد. در هیستروسکوپی درمانی، میوم ها، پولیپ و کیست از رحم برداشته میشوند.
آمادگی برای جراحی هیستروسکوپی
قبل از جراحی، پزشک با انجام آرمایش ها و تست های مختلف سلامت عمومی، از اینکه شما برای هیستروسکوپی رحم کاندیدای مناسبی هستید اطمینان حاصل میکند. هیستروسکوپی رحم باید بگونه ای برنامه ریزی شود که با دوران قاعدگی شما تداخل نداشته باشد. معمولا توصیه میشود که تا 24 ساعت قبل از جراحی از دوش گرفتن خودداری کنید. پزشک هر آنچه لازم است قبل از هیستروسکوپی رحم انجام دهید را به شما یادآوری خواهد کرد.
عمل هیستروسکوپی رحم چگونه انجام میشود؟
جراحی هیستروسکوپی رحم با بیهوشی عمومی آغاز میشود. در ابتدا متخصص زنان به کمک وسیله ای به نام اسپکولوم، دهانه رحم را باز میکند. سپس ابزار هیستروسکوپی از طریق واژن وارد رحم میشود. هیستروسکوپ یک ابزار میله مانند باریک است که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد. هیستروسکوپ از طریق دهانه رحم وارد رحم میشود. سپس گاز دی اکسید کربن یا نوعی محلول خاص از طریق این ابزار به رحم تزریق می شود تا حفره رحمی باز شود و پزشک بتواند به راحتی داخل رحم را بررسی کند. ابزار استفاده شده برای این روش درمانی، دو مسیر دارد که یکی برای ورود و خروج مایعات و دیگری برای ورود ابزار جراحی است.
کاربردهای هیستروسکوپی
همانطور که اشاره کردیم هیستروسکوپی یک روش جراحی کم تهاجمی است که به پزشک اجازه میدهد تا داخل رحم را برای تشخیص و درمان بیماری های مختلف زنان بررسی کند. چندین کاربرد مهم هیستروسکوپی در زمینه زنان وجود دارد که عبارتند از:
تشخیص خونریزی غیرطبیعی رحم
هیستروسکوپی اغلب برای بررسی علت خونریزی غیرطبیعی رحم مانند پریودهای سنگین یا نامنظم استفاده میشود. با بازرسی چشمی حفره رحم، پزشک میتواند ناهنجاریهایی مانند پولیپ، فیبروم یا سایر مسائل ساختاری را که ممکن است باعث خونریزی شوند، شناسایی کند.
بررسی ناباروری
هیستروسکوپی میتواند برای ارزیابی حفره رحم از نظر هرگونه ناهنجاری که ممکن است در ناباروری نقش داشته باشد استفاده شود. شرایطی مانند چسبندگی رحم یا بافت اسکار را میتوان در طی عمل هیستروسکوپی مشاهده کرد و در برخی موارد درمان کرد.
برداشتن پولیپ ها و فیبروم های رحم
هیستروسکوپی امکان برداشتن پولیپ ها و فیبروم های رحم را فراهم میکند که از علل شایع خونریزی غیرطبیعی رحم و ناباروری هستند.
بررسی سقط مکرر
هیستروسکوپی را میتوان برای ارزیابی حفره رحم از نظر ناهنجاری هایی که ممکن است در سقط مکرر نقش داشته باشد استفاده کرد. ناهنجاری هایی مانند سپتوم یا سایر مسائل ساختاری را میتوان در طول روش هیستروسکوپی شناسایی و به طور بالقوه اصلاح کرد.
ارزیابی دستگاه های داخل رحمی (IUD)
هیستروسکوپی معمولاً برای ارزیابی قرار دادن دستگاه های داخل رحمی (IUD) و برای برداشتن وسایل جابجا شده یا جاسازی شده استفاده میشود. این کار قرار دادن و عملکرد مناسب IUD را برای پیشگیری از بارداری یا سایر نشانه های پزشکی تضمین میکند.
بیوپسی آندومتر
هیستروسکوپی امکان بیوپسی هدفمند پوشش آندومتر را فراهم میکند، که میتواند در تشخیص بیماری هایی مانند هیپرپلازی آندومتر یا سرطان آندومتر مفید باشد. این رویکرد هدفمند میتواند اطلاعات تشخیصی دقیقتری را در مقایسه با نمونهبرداریهای سنتی ارائه دهد.
درمان سپتوم و چسبندگی رحم
هیستروسکوپی را میتوان برای اصلاح جراحی سپتوم رحم یا چسبندگی رحم استفاده کرد که میتواند به ناباروری یا سقط های مکرر کمک کند. این رویکرد کم تهاجمی اغلب میتواند آناتومی طبیعی رحم را بازیابی کند و نتایج باروری را بهبود بخشد.
مزایای هیستروسکوپی رحم
هیستروسکوپی رحم میتواند به جراح شما این امکان را دهد که با یک جراحی شرایط را تشخیص داده و درمان کند. علاوه بر این، هیستروسکوپی رحم جراحی دقیق و هم کم تهاجمی است. هیستروسکوپی رحم میتواند به جراح اجازه دهد تا ناهنجاریها را بیابد و بدون آسیب رساندن به بافت اطراف آنها را حذف کند.
مدت زمان عمل هیستروسکوپی رحم
هیستروسکوپی رحم معمولا بصورت سرپایی انجام میشود و معمولا 30 دقیقه تا یک ساعت زمان میبرد. مدت زمان مورد نیاز برای این روش، به تشخیصی یا درمانی بودن آن بستگی دارد. بعد از هیستروسکوپی رحم، بیمار میتواند در همان روز مرخص شود. معمولا هیستروسکوپی تشخیصی به زمان کمتری نیاز دارد. هیستروسکوپی بهتر است یک هفته بعد از دوره قاعدگی و قبل از شروع تخمک گذاری انجام شود.
چه کسانی نباید هیستروسکوپی انجام دهند؟
هیستروسکوپی یک ابزار تشخیصی و درمانی ارزشمند است که برای بررسی داخل رحم استفاده میشود. در حالی که این یک روش ایمن و موثر برای اکثر افراد است، موارد خاصی وجود دارد که ممکن است هیستروسکوپی توصیه نشود. افرادی که در ادامه به آن ها اشاره میکنیم نباید هیستروسکوپی انجام دهند:
زنان باردار
زنان باردار به طور کلی باید از هیستروسکوپی اجتناب کنند، مگر اینکه این هیستروسکوپی به دلایل خاص مامایی و تحت راهنمایی یک متخصص زنان انجام شود. وجود جنین در حال رشد در رحم خطرات بالقوهای در طول هیستروسکوپی دارد و بنابراین معمولاً در دوران بارداری توصیه نمیشود.
بیماری التهابی فعال لگن (PID)
افراد مبتلا به بیماری التهابی فعال لگن (PID) نباید تحت هیستروسکوپی قرار گیرند. PID عفونت اندام های تناسلی زنانه از جمله رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها است. انجام هیستروسکوپی در طول عفونت فعال PID میتواند منجر به گسترش عفونت و عوارض احتمالی شود. درمان عفونت PID و اطمینان از رفع آن قبل از بررسی هیستروسکوپی بسیار مهم است.
عفونت های کنترل نشده لگن
علاوه بر PID، افراد مبتلا به عفونت های لگنی کنترل نشده نیز باید از هیستروسکوپی اجتناب کنند. عفونت های کنترل نشده در ناحیه لگن میتواند خطر عوارض از جمله احتمال گسترش عفونت و بیماری سیستمیک را در طول هیستروسکوپی افزایش دهد.
تنگی شدید دهانه رحم
تنگی شدید دهانه رحم یا باریک شدن کانال دهانه رحم میتواند در طول هیستروسکوپی چالش هایی ایجاد کند. ناتوانی در عبور هیستروسکوپ از دهانه رحم به دلیل تنگی شدید میتواند این روش را از نظر فنی دشوار کند و خطر عوارض را افزایش دهد. در چنین مواردی، ممکن است رویکردهای تشخیصی یا درمانی جایگزین در نظر گرفته شود و هیستروسکوپی توصیه نشود.
جراحی اخیر رحم
افرادی که اخیراً تحت عمل جراحی رحم قرار گرفته اند، مانند میومکتومی یا برداشتن سپتوم رحم، ممکن است لازم باشد در مراحل اولیه بهبودی از هیستروسکوپی اجتناب کنند. وجود بافت های در حال بهبود و عوارض احتمالی پس از جراحی میتواند هیستروسکوپی را از نظر فنی چالش برانگیز کند و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.