آندومتریوز و دلایل بوجود آمدن آن

آندومتریوز، علل و علائم آن برای بسیاری از زنان مبهم است. به ویژه وقتی پزشک در مورد چنین عارضه ای با آنها صحبت می کند، آنها نمی دانند اندومتریوز دقیقاً چیست. اکثریت پس از تشخیص و تشریح پزشک، سمت و سوی سرطان به آن می دهند. در حالی که اینطور نیست و به جای نگرانی های این چنینی بهتر است به روش های درمانی آن فکر کنند. در این مطلب قصد داریم شما را با علل بوجود آمدن و نحوه پیشگیری از آندومتریوز آشنا کنیم. با ما همراه باشید و این مطلب مفید و پربار را از دست ندهید.  

آندومتریوز چیست؟

در واقع آندومتریوز بیماری است که در آن بافتی شبیه به پوشش، داخل رحم و یا در خارج از رحم رشد می کند. می تواند باعث درد شدید در لگن شود و باردار شدن را سخت تر کند. آندومتریوز معمولاً از اولین دوره پریودی شروع می شود و تا یائسگی هم ممکن است ادامه یابد. علت بوجود آمدن آندومتریوز ناشناخته است. در حال حاضر هیچ روش و راهکار قطعی برای درمان و پیشگیری از اندومتریوز معرفی نشده است.

روش های مختلفی برای درمان آندومتریوز وجود دارد که قطعی نیستند. با این وجود می توانند علائم آن را درمان کنند.

بیشتر بخوانید: درمان آندومتریوز و متدهای آن

انواع آندومتریوز

اندومتریوز موجب یک واکنش التهابی مزمن می شود که ممکن است منجر به تشکیل بافت اسکار مانند چسبندگی شود. این بافت غالباً در لگن و سایر قسمت های بدن تشکیل می شود. انواع اندومتریوز را می توان به ترتیب زیر بیان کرد:

• آندومتریوز سطحی عمدتاً در صفاق یا غشا لگن بوجود می آید.
• اندومتریوز تخمدان در ناحیه تخمدان ها بوجود می آید.
• در مورد آندومتریوز عمیق می توان گفت معمولاً در سپتوم راست واژن، مثانه و روده دیده می شود.
• در موارد نادر هم اندومتریوز در خارج از لگن رشد می کند.

علائم آندومتریوز چیست؟

چقدر علائم آندومتریوز را می شناسید؟ اندومتریوز اغلب باعث درد شدید در لگن، به ویژه در دوره قاعدگی می شود. برخی از افراد هنگام رابطه جنسی یا هنگام حمام کردن درد زیادی را تجربه می کنند. برخی از زنان با وجود اندومتریوز، برای باردار شدن مشکل پیدا می کنند. این در حالی است که یک فرد دیگر ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. رایج ترین علامت آن دردهای لگنی و پایین شکمی است که بسیار شدید هستند. سایر علائم آن نیز به ترتیب زیر هستند:

• در طول یک دوره مشخص
• درد هنگام برقرای رابطه جنسی و یا پس از آن
• هنگام ادرار یا مدفوع
• درد مزمن لگن
• خونریزی شدید در طول قاعدگی یا بین قاعدگی
• مشکل باردار شدن
• نفخ یا حالت تهوع
• خستگی
• افسردگی یا اضطراب

گاهی ممکن است علائم آندومتریوز پس از یائسگی بهبود یابند.

علت آندومتریوز چیست؟

شاید در مراحل اولیه تشخیص آندومتریوز به این موضوع فکر کنید که چرا چنین مشکلی بوجود می آید؟ چه چیزی باعث می شود اندومتریوز تشکیل شود؟ اندومتریوز یک بیماری پیچیده است که بسیاری از زنان را  بدون در نظر گرفتن وراثت یا ژنتیک، درگیر می کند. تحقیقات زیادی روی این موضوع صورت گرفته که نشان می دهد علت بوجود آمدن اندومتریوز چیست. در ادامه به هر یک از آنها اشاره ای خواهیم داشت.

قاعدگی رتروگراد

در این نوع قاعدگی، خونی که حاوی سلول های آندومتر است از طریق لوله های فالوپ در حفره لگن  جریان می یابد. در این دوره خون از طریق دهانه رحم و واژن از بدن خارج می شود. قاعدگی رتروگراد می تواند منجر به رسوب سلول های مشابه آندومتر در خارج از رحم شود. درست جایی که می توانند کاشته شوند و رشد کنند.

متاپلازی سلولی

متاپلای به دوره ای گفته می شود که در آن سلول ها از شکلی به شکل دیگر تغییر می کنند. سلول های خارج از رحم به سلول های مشابه آندومتر تبدیل می شوند و شروع به رشد می کنند.

سلول های بنیادی

این سلولها به نوبه خود می توانند باعث ایجاد اندومتریوز شوند. سلولهای بنیادی باعث می شوند آندومتریوز از طریق خون و عروق لنفاوی در بدن پخش شود.

هورمون استروژن

گاهی می توان گفت رشد آندومتریوز به استروژن وابسته است. در چنین مواقعی التهاب، رشد و احتمال بروز بیماری را افزایش می دهد. با این حال نمی توان این را به قطعیت گفت، چرا که رابطه بین استروژن و اندومتریوز بسیار پیچیده است. فقدان استروژن هم الزماً به معنای وجود یا عدم وجود آندومتریوز نیست.

بیشتر بخوانید: لاپاراسکوپی کیست آندومتریوز رحم چگونه انجام می شود؟

پیشگیری از آندومتریوز

پس از تشخیص آندومتریوز ممکن است شما به دنبال روش های پیشگیری از مشکل بگردید. باید به شما بگوییم که در حال حاضر هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از اندومتریوز وجود ندارد. افزایش آگاهی و به دنبال آن، تشخیص زودهنگام و مدیریت، ممکن است پیشرفت بیماری را کند یا متوقف کند. بهتر است برای اطلاع از وجود آن هر 6 ماه یک سونوگرافی انجام دهید. سونوگرافی و معاینات دوره ای توسط متخصص زنان به شما کمک می کند از وجود اندومتریوز مطلع شوید. خیلی زود با درمان های دارویی آن را کنترل کنید و از سرطانی شدن آن پیشگیری کنید.

چگونه اندومتریوز را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص آندومتریوز روش های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که به ترتیب عبارتند از:

• انجام سونوگرافی
• معاینه توسط پزشک متخصص
• آزمایش خون
• نمونه گیری به کمک لاپاراسکوپی

گاهی به کمک سونوگرافی علاوه بر تشخیص اندومتریوز می توان چسبندگی را نیز تشخیص داد. در آزمایش خون پزشک فاکتور CA125 را مورد بررسی قرار می دهد. این فاکتور به شما کمک می کند متوجه شوید که آیا به سرطان خون مبتلا هستید یا خیر. در صورتی که در حین درمان و یا پس از آن، میزان این فاکتور کاهش پیدا کند نشانه خوبی است. کاهش درصد CA125 در خون شما نشانه بهبودی است.

در برخی موارد برای تشخیص آندومتریوز، پزشک استفاده از لاپاراسکوپی را برای نمونه گیری به بیمار توصیه می کند. به ویژه اگر بافت تشکیل شده مشکوک باشد. البته این روش تشخیصی در موارد نادر مورد نیاز است و برای همه لاپاراسکوپی استفاده نمی شود.

آندومتریوز چگونه درمان می شود؟

برای درمان آندومتریوز شما باید زیر نظر متخصص زنان باشید. او با بررسی تمامی جزئیات وضعیت جسمی شما می تواند در مورد نحوه درمان تصمیم گیری کند. در موارد پیشرفته ممکن است نیاز به جراحی لاپاراسکوپی باشد. در حالی که در مراحل اولیه این مشکل با دارو کنترل می شود. شما با کنترل اندومتریوز به نحوی می توانید آن را درمان کنید. دکتر شهریاری پور بهترین متخصص زنان در تهران است که بسیاری از بیماران اندومتریوز و مشکلات مشابه را مورد درمان قرار داده اند. شما علاوه بر درمان، با مراجعه به مطب پزشک از وضعیت جسمی و سلامتی خود مطلع خواهید شد.